Pobieranie wody i związków mineralnych przez rośliny ma ścisły związek z osmozą.
Osmoza to wnikanie roztworu o mniejszym stężeniu do roztworu o większym stężeniu.
Stężenie soku komórkowego decyduje o szybkości przemieszczania wody i rozpuszczonych związków mineralnych
poprzez błony i przestrzenie międzykomórkowe. Przed wejściem roślin w stan spoczynku zimowego drogi przepływu
roztworów w roślinie ulegają zahamowaniu a przyczyną jest tworzenie się substancji gumowatych zwanymi kalozą.
Przed rozpoczęciem wegetacji enzymy rozpuszczają kalozę i powodują silne parcie korzeniowe.Stężenie soku komórkowego ma więc ścisły związek i wartości najwyższe przy optymalnym odczynie dla danej grupy roślin.
Gdy jesteśmy w stanie zapewnić optymalne warunki świetlne i wilgotnościowe przy odpowiednim dla danej rośliny odczynie pH wykorzystanie związków mineralnych dochodzi do 90 % i rozwój roślin odbywa się bez zakłóceń.
W tej grupie roślin rzadko dochodzi do zahamowania procesów życiowych. Woda czerpana z sieci miejskiej zazwyczaj posiada odczyn zbliżony do obojętnego i często lekko zasadowy. Rośliny posadzone do odpowiedniego podłoża rozwijają się optymalnie do czasu zachwiania ich procesów życiowych poprzez zmiany odczynowe prowadzi do zakłóceń gospodarki wodno-mineralnej. Większość podłoży posiada w składzie znaczne ilości torfu. Siła ssąca torfu powoduje w warunkach suszy odciąganie wody z podłoża celem samo-wypełnienia. Często zdarza nam się że podlewając rośliny woda natychmiast przedostaje się na podstawkę. Taka roślina pomimo ogólnego wrażenia pozostaje niepodlana.
Zasolenie gleby określa stopień wysycenia roztworu glebowego składnikami mineralnymi.W przypadku stosowania nawozów w warunkach przesuszenia silnie wzrasta stężenie roztworu glebowego którego wartość przerasta stężenie soku komórkowego prowadząc do osmozy w przeciwnym kierunku doprowadzając do odwodnienia a tym samym do zrzucania liści.
Rysunek powyżej przedstawia w jakim stopniu przy odczynie niższym od optymalnego wykorzystywane są dawki nawozów przez roślinę prowadząc do zasolenia.
Pierwszym objawem pogarszania się warunków rozwoju jest zahamowanie wzrostu pomimo korzystnych warunków.
Ta sama dawka nawozu przy wzroście odczynu powyżej optimum powoduje kumulację związków niewykorzystanych zwiększając zasolenie.
Najczęściej popełnianym błędem jest kolejna dawka nawozu, którą pogarszamy już i tak złe warunki rozwoju. W takim przypadku należy jak najszybciej doprowadzić do podlania rośliny deszczówką lub nawet wodą destylowaną zmniejszając stężenie roztworu soli zalegających w podłożu. W skrajnych przypadkach będziemy zmuszeni wypłukać podłoże
i zastąpić je nowym odpowiednim do wymagań które należy wprowadzić w formie błotnistej zapewniając wcześniej prawidłowy drenaż aby uniknąć uduszenia się korzeni.
Rośliny doniczkowe można podzielić na trzy grupy odnośnie wrażliwości na zasolenie
I- bardzo wrażliwe
Adianthum, Asparagusplumosus, Anturium, Azalea,Impatiens, Hydrangea, Acalypha, Aloe, Begonia, Calathea, Calceolaria, Camelia, Clerodendrum, Chlorophytum, Chamaerops, Chamaedorea, Cordyline, Crossandra, Dahlia,Cyrtomium,
Dracena, Euonymus, Eustoma,Fittonia, Fuchsia,Grevillea, Gasteria, Hebe, Hedera, Kalanhoe, Kohleria, Laurus, Maranta, Neophrolepis,Nidularium,
Passiflora, Primula, Pteris,Rhipsalidopsis, Rhoicissus,Saxifraga,Schlumberga, Selaginella, Sparmania, Thunbergia, Trandescantia, Tillandsia,Yucca.
III-mało wrażliwe
Asparagus'sprengeri',Philodendron,Schefflera,Zantedeschia,Chrysanthemum,Petunia,Pelargonium,Diffenbachia
Ważnym zabiegiem przy uprawie roślin doniczkowych uprawianych w podłożach torfowych jest raz na 1-2 miesiące wstawienie doniczki do większego pojemnika z wodą do czasu aż przestanie uwalniać się powietrze. Miejsce wody po jej wypłynięciu zajmie powietrze poprawiając warunki tworzenia nowych systemów włośnikowych korzeni.
Opracowanie:Pogotowie Ogrodnicze inż. Janusz Zaremba 2007
