Zanim wstawię listę pomidorową na sezon 2018, wstawiam tekst mojego artykułu który pisałam do jednego z czasopism o pomidorze, mam nadzieję, że informacje tam zawarte zachęcą do uprawy tych którzy się jeszcze wahają, a dla pozostałych będą wskazówką i zachętą.
Pomidor - czy warto kupować?
W ostatnich latach obserwuje się w Polsce wzrost spożycia warzyw, co za tym idzie sklepy zarówno supermarkety jak i małe osiedlowe sklepy czy bazary oferują szeroki asortyment różnych gatunków warzyw przez cały rok. Pomidory, ogórki, czy nowalijki tj. sałata, rzodkiewka, szczypior są dostępne przez cały okres zimy. Jednym z najbardziej popularnych i konsumowanych warzyw w Polsce jest niewątpliwie pomidor. W chwili obecnej dostępny w sprzedaży przez cały rok. W asortymencie mamy pomidory różnych kształtów, barw i wielkości, pochodzące z upraw przemysłowych, ekologicznych oraz importowane i rodzime. Jakie zatem wybierać?
Pomidor (Lycopersicon esculentum Mill.) pochodzi z podzwrotnikowych obszarów Ameryki, a dokładnie z Peru i Ekwadoru gdzie uprawa jego znana była na wiele lat przed odkryciem tej części świata przez Europejczyków. Ze swojej ojczyzny Peru i Ekwadoru pomidor dotarł do Meksyku gdzie Toltekowie, a może dopiero Aztekowie poddali go celowym zabiegom hodowlanym z doskonałymi efektami. Na kontynent europejski pomidor został przywieziony przez Hiszpanów w połowie XVI wieku. Później rozprzestrzenił się w sąsiednich krajach, w Portugalii, we Włoszech, a potem w całej Europie. Z początku uważano pomidora za roślinę trującą, dlatego miał ona zastosowanie jedynie jako roślina ozdobna i lecznicza. Historia awansu pomidora z ogródka kwiatowego na nasze stoły jest bardzo ciekawa. W Ameryce panował dziwny przesąd, iż pomidor jest rośliną śmiertelnie trującą ? znane jest natomiast następujące wydarzenie historyczne: dla przypodchlebienia się ówczesnemu królowi angielskiemu Jerzemu zamierzono otruć za pomocą pomidorów dowódcę północnoamerykańskich wojsk powstańczych Jerzego Waszyngtona, po tym incydencie Waszyngton żył jeszcze długie lata, a następnie został pierwszym prezydentem USA. W Europie rozpowszechnienie się tego gatunku miało miejsce dopiero po II Wojnie Światowej.
Obecnie uprawa pomidora jest popularna na całym świecie. Rosnące zapotrzebowanie zarówno konsumentów jak i wielkich koncernów przetwórczych, zmusiło producentów do uprzemysłowienia uprawy pomidora oraz poszukiwania nowych sposobów i technologii jego uprawy. W Polsce rozwój warzywnictwa szklarniowego przez wiele lat był związany ściśle z rozwojem uprawy pomidora. Uprawę tą systematycznie przyspieszano w szklarniach ogrzewanych, aby pierwsze owoce zbierać już z początkiem kwietnia, albo opóźniano, aby zapewnić dostawy świeżych owoców nawet do połowy grudnia. Obecnie z wielu przyczyn m in. wzrostu cen paliw i energii oraz eksportu z innych krajów tj. Holandia czy Hiszpania nie przewiduje się wzrostu uprawy pomidora na powierzchniach szklarniowych.
Uprawa pomidora wielkotowarowa a amatorska.
Od dawien dawna wiemy, że najlepsze i najsmaczniejsze owoce pomidora są u babci w ogródku. Tradycyjne babcine pomidory przywołują chyba każdemu dobre wspomnienia, duże, niekształtne, soczyste pachnące i słodkie. Nasuwa się, zatem pytanie, dlaczego tak dobrych pomidorów brak na sklepowych półkach. Przyczyna jest prosta, w uprawach wielkotowarowych, producenci poszukują coraz to nowszych technologii upraw (uprawa na wełnie mineralnej, stosowanie środków ochrony roślin), oraz odmian, które będą plenne, odporne na choroby i szkodniki oraz będą nadawały się do transportu i przechowywania. W hodowli pomidora, szczególnie odmian przeznaczonych do upraw szklarniowych dokonano olbrzymiego postępu. W ostatniej dekadzie poprzeczkę podniosła inżynieria genetyczna w towarowej uprawie występują obecnie wyłącznie odmiany heterozyjne F1 z odpornością genetyczną, na choroby wirusowe, grzybowe oraz szkodniki. Wyróżniamy również odmiany charakteryzujące się odpornością na czynniki tj. światło, wahania temperatur, zniekształcenia owoców, pękanie owoców, jednolite wybarwienie. Wszystkie te zabiegi hodowlane doprowadziły do wzrostu produkcji, znacznego zmniejszenia kosztów szczególnie w ochronie przed szkodnikami i chorobami, oraz do uzyskania odmian o odpowiednim kształcie i wielkości pożądanym przez konsumentów.
A co ze smakiem? Większość odmian przemysłowych charakteryzuję się duża jędrnością owoców, ponieważ są one przeznaczone do mechanicznego zbioru, transportu oraz przechowywania. W 1987 roku na amerykańskie rynki trafił pomidor flavr savr z włączonym genem odpowiedzialnym za dojrzewanie, dzięki czemu pomidor po zerwaniu pozostaje przez dłuższy okres twardy. Odmiany twarde pomidorów mają większą zawartość substancji nierozpuszczalnych w alkoholu np. pektyn, które to są odpowiedzialne za jędrność owoców, natomiast odmiany o owocach miękkich, przeznaczonych do spożycia na świeżo, mają więcej substancji rozpuszczalnych w wodzie, przede wszystkim cukrów. Nasuwa się zatem wniosek, iż nowe odmiany pomidorów, przeznaczone do produkcji przemysłowej są pozbawione walorów smakowych przede wszystkim słodyczy tak charakterystycznej dla owoców tego warzywa, kosztem dłuższej trwałości.
Może, zatem warto zastanowić się nad uprawą pomidora w warunkach amatorskich, przy odrobinie chęci oraz niewielkiej powierzchni możemy uzyskać wysokiej jakości plon, o dużej wartości biologicznej i odżywczej. Uprawa amatorska pomidora jest dobrą alternatywą na uzyskanie dorodnych owoców, przy zastosowaniu ekologicznych metod ich uprawy, a jednocześnie może być dużą satysfakcją. Pomidora możemy uprawiać w gruncie bądź w tunelach foliowych i szklarniach, a przy doborze odpowiednich odmian możliwe jest uprawianie pomidora w pojemnikach na balkonach i tarasach.
Jak zatem zabrać się za uprawę pomidora, w pierwszej kolejności należałoby wybrać odpowiednią odmianę w zależności od miejsca jego uprawy. Dostępność odmian na naszym rynku ogrodniczym jest bardzo duża, oferowane są setki odmian, odmiany do tuneli foliowych i szklarni, odmiany gruntowe. Również dostępne są w różnych wariantach od odmian o wielkich, żebrowanych i mięsistych owocach do takich, które wytwarzają owoce w kształcie gruszki, wiśni czy porzeczek. Występują różnice w wielkości w barwie i kształcie, włączając w to odmiany o owocach cętkowanych, ciemno zabarwionych, zielonych, żółtych, pomarańczowych czy różowych. Jeśli już wybierzemy odpowiednie odmiany pomidora, możemy przystąpić do jego uprawy. W związku z tym, iż pomidor należy do roślin o dużych wymaganiach co do światła oraz temperatury oraz długim okresie wegetacji 105-130 dni, należy uprawiać go z wcześniej przygotowanej rozsady. Nasiona pomidorów wysiewamy w okresie ok. 20 marca w szklarni ogrzewanej, inspekcie lub tunelu foliowym. Jeśli nie dysponujemy odpowiednim miejscem, możemy wysiać nasiona w warunkach domowych do skrzyneczek wypełnionych substratem torfowym. Po około 2 tygodniach, kiedy pojawią się pierwsze liście właściwe, rozsadę pikujemy do doniczek o średnicy 10-12cm. W okolicach 20 maja rozsadę pomidora wysadzamy na miejsce stałe, po uprzednim zahartowniu- (ograniczamy podlewanie i obniżamy temperature). Dobrej jakości rozsada powinna być krępa, mieć grubą i mocną łodygę, gęsto osadzone liście oraz mocny system korzeniowy. Wszystkie te cechy powodują dobrą klimatyzację rośliny do warunków panujących w miejscu uprawy. Przy uprawie roślin w szklarni lub w gruncie warto zastosować ściółkowanie organiczne, do tego celu możemy użyć pociętej słomy lub kompostu. Zabieg ten przyspiesza nagrzewanie się podłoża, zatrzymuję wodę i w znaczący sposób przyspiesza wzrost i dojrzewanie pomidora. Kolejnym zabiegiem w pielęgnacji pomidora jest cięcie, pomidory odmian szklarniowych palikowanych uprawiamy prowadząc na jeden pęd, w tym celu pozostawimy pęd główny, który najwcześniej wchodzi w okres owocowania, pozostałe pędy boczne systematycznie usuwamy. Przy prowadzeniu roślin na 2 pędy, pozostawiamy oprócz pędu głównego pęd najbliższy rosnący pod pierwszym gronem. Stosuje się również zabieg ogławiania w ostatniej dekadzie sierpnia, ma to na celu nie dopuszczenie do zawiązywania się owoców, które nie zdążą dojrzeć przed nadejściem przymrozków, a będą hamowały wzrost owoców w niżej położonych gronach. Rośliny prowadzone na 1 pęd ogławiamy nad 5 gronem, natomiast prowadzone na 2 pędy nad 3 gronem. W sierpniu zalecane jest również usuwanie dolnych liści, ma to na celu zwiększenie dostępu światła do owoców, oraz jest zabiegiem który poprawia warunki fitosanitarne. W ochronie przed szkodnikami i chorobami, w uprawach ekologicznych warto zwrócić szczególna uwagę na zmianowanie. Najlepszymi roślinami przedplonowymi dla pomidora jest cebula, kapusta, ogórek, seler oraz rośliny strączkowe. Nie należy uprawiać pomidora po papryce a zwłaszcza ziemniaku, który tak jak pomidor często jest porażany przez zarazę ziemniaczaną. Aby uchronić nasze uprawy przed chorobami należy również zapewnić dobrą wentylację oraz wietrzenie w szklarni czy tunelu, jeśli natomiast wybieramy odmiany gruntowe należy wybierać odmiany o największej odporności na ta choroby grzybowe i wirusowe. W zależności od żyzności gleby pomidora uprawiamy w pierwszym lub drugim roku po oborniku. Doskonale w uprawie pomidora sprawdza się organiczny kompost, który dodatkowo poprawia strukturę gleby. W ochronie przed szkodnikami i chorobami możemy stosować wiele dostępnych ekologicznych preparatów tj. potasowe mydło ogrodnicze o zapachu czosnku, Bioczos na bazie czosnku, czy Biosept na bazie grejpfruta, który dodatkowo pełni funkcje stymulatora wzrostu. Również polecanym środkiem jest Biochikol który oprócz bezpośredniego oddziaływania na czynniki chorobotwórcze stymuluje mechanizm odpornościowy roślin. W ochronie możemy również zastosować własnoręcznie wykonane preparaty, na bazie czosnku cebuli czy pokrzywy.
Warto zatem pokusić się o uprawę pomidora, nie jest ona bardzo skomplikowana, a może dostarczyć nam smacznych i zdrowych owoców w okresie lata, a w okresie zimy wspaniałych przetworów w postaci przecierów, soków, domowych sosów. Pomidory możemy również suszyć, robić z nich dżem, wino oraz staropolskim sposobem kisić. Pomidor jest ważnym składnikiem diety, bogatym w sole mineralne szczególnie potas, witaminę C, B1, B2, B3, B5, kwas foliowy, zawiera również białko, enzymy, aminokwasy, jedno- i kilkucukrowce tj.fruktoza, rafinoza, sacharoza i werbaskoza. Poza tym w owocach wystepują znaczne ilości karotenoidów (likopen, neolikopen, prolikopen, karoteny, likoksantyna i likofil). Pomidor ponadto zawiera alkaloid tomatynę, której zawartość zmniejsza się w trakcie dojrzewania owocu. Tomatyna w przeciwieństwie do innych alkaloidów występujących w roślinach z rodziny psiankowatych, jest nietoksyczna.
Jakie znaczenie odgrywa pomidor w naszej diecie? Pomidor jest smaczny i niskokaloryczny ma również właściwości przeciwdziałające różnym chorobom i dolegliwościom. Zalicza się on do pokarmów o dużej zawartości i aktywności przeciwutleniaczy. Najnowsze badania, bowiem wykazały, iż osoby spożywające duże ilości pomidorów są mniej podatne na nowotwory. W jego działaniu nie ma nic tajemniczego, pomidor zawiera likopen, Dr Helmut Sies z Niemiec stwierdził, że związek ten ma prawie dwukrotnie silniejsze działanie przeciwutleniające niż beta-karoten. Pomidor polecany jest w profilaktyce raka trzustki oraz raka szyjki macicy- co stwierdzili naukowcy z Uniwersytetu w Illinois w Chicago (kobiety z najwyższym poziomem likopenu we krwi miały pięciokrotnie mniejsze ryzyko wystąpienia stanów przedrakowych szyjki macicy).
Z powodzeniem pomidora możemy zaliczyć do bardzo cennych warzyw, powinien często gościć na naszych stołach i w naszej diecie. Warto jednocześnie zwrócić uwagę, z jakich źródeł pochodzą dostępne w sklepach owoce pomidorów, i wybierać te z upraw rodzimych i ekologicznych. Jeśli natomiast chcemy się pokusić o własne pomidory stosować ekologiczne metody uprawy, co znacząco wpłynie na jakość i wartość owoców oraz na nasze zdrowie.
Życzę miłej lektury 
no ale dziękuję za miłe słowa, to zawsze mnie mobilizuje do działania. 
to jest bardzo miłe, że moja lektura Ciebie zaciekawiła, i oczywiście zapraszam Ciebie do odwiedzin, 
również do drugiego wątku gdzie pokazuję więcej warzywnych przygód. Cieszy mnie jak ktoś docenia moją pracę, i że mogę się podzielić swoją wiedzą i doświadczeniem 
W tym roku zamierzam coś innego z pomidorami pokombinować, no i oczywiście relacjonować moje poczynania, a jeśli masz jakieś pytania co do upraw to pytaj, zawsze służę pomocą 
